Fotografie: cross
In deze sectie vind je exclusieve tips en trucs voor het fotograferen van atletiek en aanverwante zaken. Geschreven door Phoenix-huisfotograaf Michel Reij. Deze keer: het fotograferen van crosswedstrijden (les 21 van 26).
Michel Reij:
Het fotograferen van crosswedstrijden is doorgaans niet bijzonder moeilijk. Je hebt vaak makkelijk toegang tot het parcours, de omgeving is vaak fotogeniek (hoewel zeker niet altijd) en atleten komen vaak meerdere keren langs hetzelfde punt, zodat je meerdere kansen hebt om je eigen favorieten op de korrel te nemen.
In het bos krijg je te maken met grote verschillen in hoeveelheid licht…Toch zijn er een aantal zaken die je scherp in de gaten moet houden…
Te weinig licht
Het winterseizoen brengt geregeld slecht weer en vroeg invallende duisternis met zich mee. Dat heeft negatieve invloed op je sluitertijden. Kies dus een hogere ISO-waarde en een groot diafragma. Of kies juist bewust voor foto’s met wat bewegingsonscherpte.
Grote schommelingen in de hoeveelheid licht
Als je in een bosachtige omgeving fotografeert, dan heb je zelfs bij zonnige omstandigheden vaak te kampen met grote variaties doordat de atleten het ene moment in vol zonlicht lopen en het volgende in de schaduw. In zo’n situatie kies ik voor een hoge ISO-waarde die ook voldoende snelle sluitertijden in de schaduw mogelijk maakt. Als je camera over een auto-ISO instelling beschikt, kan dit helpen om de sluitertijden voldoende kort te houden.
Het RAW-formaat geeft me de noodzakelijke extra speelruimte in belichting en contrast.
Temperatuur
Niet alleen jij, maar ook je camera heeft last van de kou. Met name de capaciteit van de batterij van je camera loopt sterk terug bij lage temperaturen. Neem dus altijd een extra batterij mee en bewaar deze liefst onder je jas, dicht bij je lichaam. Voor jezelf zou je handschoenen kunnen overwegen die je vingertoppen vrijlaten.
Regen
Onder slechte weersomstandigheden maak je vaak de mooiste foto’s. Stop je camera dus niet meteen weg zodra het gaat regenen, maar zorg dat je ‘m goed beschermt met een zonnekap voor je lens en een regenhoes over lens en camera. En uiteraard heb je een goede waterdichte fototas om de rest van je apparatuur droog te houden.
Sneeuw
Als het gesneeuwd heeft dan raakt de lichtmeter in je camera makkelijk van slag. Stel daarom de belichtingscompensatie in op +1 tot +2, afhankelijk van de hoeveelheid sneeuw en de hoeveelheid zon. Maak dan een paar proefopnamen en controleer het histogram van deze opnamen om te zien of je de juiste hoeveel hebt ingesteld.
Waar ik nog geen ervaring mee heb, maar erg nieuwsgierig naar ben, is het effect van vallende sneeuw op de autofocus van je camera. Als de vallende sneeuw het autofocus-mechanisme zou beïnvloeden, moet je terugvallen op het aloude zone-focusing, waarbij je vantevoren handmatig scherpstelt op een vast punt en afdrukt op het moment dat de juiste atleet dat vaste punt passeert.
Voorbereiding
Met een medium telelens benadruk je de helling van een heuvel…Bij de meeste crosswedstrijden wordt er in vele leeftijdscategorieën gestart, die vaak ook verschillende parcoursen afleggen. Als je daar ter plekke nog wijs uit wil worden, moet je je huiswerk van tevoren goed doen en kaartjes en tijdschema uitprinten en meenemen. De kans dat je iemand vindt die het je haarfijn kan uitleggen is niet groot, weet ik uit ervaring…
Zoek de mooie plekjes
Ook belangrijk qua voorbereiding is het verkennen van het parcours om de mooie plekjes te vinden. Altijd leuk zijn de gedeelten met modder, plassen (reflecties!) en omgevallen bomen. Ook heuveltjes doen het altijd goed.
Om een indrukwekkender beeld te geven van hoe steil een heuvel is, kan je het best een eindje weg gaan staan en een medium telelens (70 – 150mm) gebruiken. Daarmee comprimeer je de horizontale afstand (de diepte in de foto) en overdrijf je dus eigenlijk de hellingsgraad van de heuvel, waardoor het op de foto beter overkomt.
En blijf nooit te lang op dezelfde plaats staan: een hele serie foto’s vanuit hetzelfde standpunt is dodelijk saai!
Compositie
Alles kan eigenlijk bij een cross: van weidse overzichtsfoto’s met de atleten nietig in het landschap tot close-ups van vastberaden doorzetters. Ik zoek doorgaans wel naar plaatjes waar meerdere atleten tegelijk in beeld zijn, met het onderwerp prominent en scherp op de voorgrond en de anderen onscherp op de achtergrond.
Qua brandpuntsafstand van de lens is ook alles mogelijk, maar zorg altijd dat je alleen dat in beeld hebt wat functioneel is voor de foto.
Geef verder ruimte aan de beweging en zoek naar ongewone standpunten: klim eens in een boom of werp je in het stof…
Focus-tracking
Blijf alert op de leuke gebeurtenissen rond het parcours!Vergeet niet om je camera in de focus-tracking stand te zetten vlak voordat de atleten in beweging komen. Kies liefst het middelste focuspunt, omdat dat bij de meeste camera’s het meest gevoelig is, en richt op het startnummer. Druk de sluiterknop eerst gedurende een halve seconde half in, om je camera even de tijd te geven om “te pakken”. Daarna kan je daadwerkelijk afdrukken. En zorg liefst voor een donkere achtergrond. Meer over focus-tracking lees je in “Hou de atleten scherp”.
Kijk om je heen!
Ook bij een crosswedstrijd gebeurt er natuurlijk veel meer dan alleen hardlopen. Blijf dus alert op de leuke zaken rond het parcours!
🤫 Wil je weten hoe de foto’s in dit artikel gemaakt zijn? Dus welke camera, brandpuntafstand, diafragma etc., klik dan op de afbeeldingen in dit artikel. Voor het beeld bij de opening, klik hier.
Meer weten? Lees dan ook Michel’s andere tips. En heb je aanvullende vragen, mail Michel.
